ما چه می‌کنیم؟

الزامات ایمنی برق

سازمان های پیشرو برای رسیدن به اهداف عالی خود، حفاظت از نیروی انسانی کارآمد را سرلوحه کارهای خود قرار می‌دهند. آموزش افراد برای رعایت موازین ایمنی کارگاهی منجر به ایمن سازی محیط کار شده و ضمن جلوگیری و کنترل ضایعات، افراد را از ابتلا به حوادث و بیماریهای شغلی مصون میدارد. در واقع سازمان برروی نیروی انسانی خود سرمایه گذاری می‌کند و عقل سلیم حکم میکند سازمان برای صیانت و حفاظت از این نیروی کارآمد و ارزشمند باید نهایت سعی و تلاش خود را بکار گیرد.

هرنوع فعالیتی برای خود خطرات و سختی هایی دارد که نیروی انسانی همواره در مواجهه با آنهاست. بعضی از این خطرات قابل حذف هستند مثلا در کارگاههای برقی اگر بجای خطوط برق هوایی از کابل زمینی استفاده گردد خطر کار درارتفاع بخودی خود حذف میشود و کارکنان نیاز به رکاب و کمربند سیمبانی نخواهند داشت. بعضی از خطرات قابل حذف نیست و یا از عهده امکانات و توان اقتصادی و فنی سیستم خارج است در چنین مواقعی باید کارگر را مجهز به سیستمهای ایمنی و حفاظتی نمود. خطرات موجود بالقوه و بالفعل در محیط کار بلای خانمان سوزی هستند که در کمین نیروی انسانی نشسته اند و منتظر یک عمل غیر ایمن هستند تا حوادث ناگوار و جبران ناپذیر برای نیروی کار تدارک ببینند. به همین جهت مدیریت سازمان برای حفظ نیروی انسانی باید اقدامات پیشگیرانه و واکنشی در باره مدیریت ریسک شامل شناسایی بموقع خطرات، ارزیابی و برنامه ریزی نماید.

یکی از خطرات اساسی در هرکارگاهی که بصورت عمدی و غیرعمدی در محیط کار ظاهر میگردد خطر برق گرفتگی است که متاسفانه در اغلب موارد منجر به تلفات جانی نیز میگردد. مسلما برای اکثر ماشین آلات و دستگاهها و ابزاری که کارکنان در محیط کار باآنها سروکار دارند وجود برق یا انرژی الکتریکی امری حیاتی است و برهمگان واضح است که هر گونه سهل انگاری، عدم بکارگیری درست وسیله، عدم سرویس و تعمیر اصولی لوازم الکتریکی و نگهداری و کنترل نامناسب آنها موجبات حوادث برقی را برای کارکنان فراهم می‌آورد.

سیستم توزیع انرژی الکتریکی در کشور ما سیستم زمین شده است. بدین معنی که نقطه صفر یا ستاره سیم پیچی ژنراتور در محل نیروگاه به زمین وصل میشود و در محل توزیع برق، سیمی از زمین گرفته شده و به مشترکین برق تحت عنوان نول، توزیع می‌گردد. بنابراین اگر ماشین آلات و ابزار کار و تابلوهای برق و غیره عیب اتصال بدنه داشته باشند یعنی بدنه آنها در اثر اتصال سیم فاز به بدنه، برقدار شده باشد، با تماس کارگر بابدنه فلزی آنها، جریان الکتریکی ازبدن کارگر عبور کرده و خود را به جرم زمین یا همان سیستم زمین شبکه می‌رساند و کارگر دجار برق گرفتگی میگردد.

برای همین منظور بدنه های فلزی کلیه تاسیسات و تجهیزات برقی و غیربرقی موجود درکارگاه باید به سیستم اتصال زمین و ارت مطمئن وصل گردند و بازمین هم پتانسیل شوند تا ولتاژ خطرناک در بدنه آنها ظاهر نگردد.

خدمات ایمن سازی در برابر برق

با این مقدمه حال باید ما چه خدماتی برای مشتریانمان جهت ایمن سازی محیط کار و زندگی آنها از خطرات برقی ارائه دهیم :

الف ) بالا بردن سواد فنی کارگران در مورد شناخت خطرات برقی محیط کار و بطور کلی کاربران لوازم برقی شامل اصلاح روشهای بهره برداری، نگهداری، تعمیرات و کنترل ادوات برقی و تجهیزات و ماشین آلات الکتریکی در تخصص ماست. برنامه ریزی و برگزاری دوره های آموزش ایمنی در برق عمومی، کارگاهی، تخصصی برای سطوح کارگری، تکنسینی، کارشناسی و عمومی، افراد را قادر خواهد ساخت تا با تکیه به دانش فنی و ایمنی نسبت به شناسایی خطرات بالقوه و بالفعل الکتریکی و حذف و کنترل آنها و در نهایت پیشگیری از شکل گیری حوادث برقی جبران ناپذیر در کارگاه و محل زندگی خود اقدام نماید

ب ) در حیطه اختیارات قانونی ماست که از مطمئن بودن سیستم اتصال زمین از طریق اندازه گیری مقاومت الکتریکی آن نسبت به جرم کلی زمین و مقایسه آن با مقادیر استاندارد اطمینان حاصل نماییم و درصورت انطباق با استاندارد رایج ایران، تاییدیه یکساله معتبر و مورد تایید وزارت کار صادر کنیم. بدیهی است براساس ماده 22 آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی کارگاهها، اندازه گیری سالانه مقاومت زمین حفاظتی و چاههای ارت کارگاهها و در صورت مطابقت داشتن با مقادیر تعیین شده در استاندارد ایران، اخذ تاییدیه معتبر از مشاور حفاظت فنی مورد تایید وزارت کاربرای کلیه کارگاههای مشمول قانون کار الزامی است.

ج ) مشاوره ایمنی برق : برای کارگاههاییکه با تجهیزات الکتریکی بویژه تعمیرات و سرویسهای پیشگیرانه سروکار دارند ارائه مشاوره در زمینه ایمنی برق میتواند در پیشبرد اهداف HSE کارگاه بسیار مفید فایده باشد. با عرض پوزش اکثر فارغ التحصیلان دوره های بهداشت حرفه ای و HSE حتی از دانشگاههای معتبر اطلاعات چندانی از انرژی الکتریکی و خطرات آن ندارند و شاید در دوره دانشگاهی دوسه واحد بیشتر درزمینه ایمنی برق نگذرانده اند. ایمنی برق نیز همانند علوم دیگر بسیار گسترده است و بنده اذعان میدارم بعد از طی دوره های متعدد و بیش از 30 سال سابقه کار در ایمنی برق در بخشهای تولید و انتقال و توزیع نیروی برق در سطح فشار قوی و فشار متوسط و فشارضعیف، به مقدار بسیار اندکی از این علم گسترده اشرافیت دارم. بهره گیری از دانش مشاوران ایمنی علاوه بر اینکه موجبات افزایش دانش متولیان ایمنی کارگاهها میگردد میتواند درایمن سازی محیطهای کاری و پیشگیری از حوادث برق موثر باشد .بنده تاکنون مشاوره تعداد زیادی از شرکتهای بزرگ و فعال در زمینه تاسیسات برق فشارقوی منجمله شرکت تعمیرات نیروی برق آذربایجان و کارخانجات معتبر در سطح استانهای آذربایجانشرقی نظیر کارخانه فولاد میانه، کارخانه شیرپاستوریزه پگاه آذربایجان، واحد قطعات تراکتورسازی تبریز ،کارخانه پاکسازی حبوبات پاشاپور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، آذرفولاد امین، نیروگاههای بزرگ منطقه را داشته ام.

د ) ممیزی ایمنی برق : بسیاری از موقعیتهای خطرآفرین در تاسیسات و تجهیزات برقی، کابلهای برق، تالوهای توزیع برق و تابلو فرمانها، تجهیزات حفاظتی و قطع و وصل مدارات برقی نظر فیوزها، کلیدهای اتوماتیک و دیژنکتورها، پستهای برق، تجهیزات ایمنی برق نظیر چوب استیکها، فرشهای عایق برق، فیوزکشها، تجهیزات تست بی برقی مدار و تجهیزات ارت مدار و نظایر آن نیاز به بازدید های مستمر بر اساس چک لیستهای مدون دارد که این امر بایستی توسط افراد کاردان و ماهر صورت گیرد.

اینجانب براساس تجربیات و مطالعات مستمر درزمینه ایمنی برق و بهره گیری از استانداردهای ایمنی برق رایج کشور اقدام به تهیه چک لیستهای جامعی از تاسیسات و تجهیزات برقی و سیستمهای ایمنی و ارتینگ و هم بندی و نظایر آن تهیه نموده ام که ممیزی ایمنی کارگاهها را براساس آنها انجام و گزارشات مبسوطی به مدیریت کارگاه و متولیان بهداشت حرفه ای و HSE واحد ها ارائه می‌نمایم که میتواند مرجعی برای شناسایی کانونهای خطر و مدیریت ریسک در امر ایمنی برق کارگاهی باشد.